آزمایشگاه مرکزی دانشگاه هرمزگان
 
EnAr ورود 0

طیف سنجی جذب اتمی (Atomic absorption spectroscopy)

 

اندازه گیری و شناسایی کمی فلزات

توضیحات:

طیف‌سنجی جذب اتمی (AAS) یک روش اسپکتروسکوپی برای اندازه‌گیری کمی عناصر شیمیایی با استفاده از جذب اشعه نوری (نور) توسط اتم در حالت گازی است. در شیمی تجزیه این تکنیک برای تعیین غلظت یک عنصر خاص در یک نمونه مورد استفاده قرار می‌گیرد . AAS می‌تواند برای تعیین مقدار کمی بیش از ۷۰ نوع از عناصر مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

اساس روش : اساس این تکنیک، استفاده از دستگاه جذب برای ارزیابی غلظت آنالیت در نمونه است؛ لذا نیازمند رابطه‌ای بین میزان نور جذب شده توسط نمونه و غلظت نمونه هستیم که همان قانون بیر لامبرت است. به‌طور خلاصه الکترون‌های اتم‌ها با جذب طول موج مشخصی (انرژی) می‌توانند به سطوح بالاتر انرژی بروند و برای مدت کوتاهی به حالت برانگیخته در بیایند. می‌دانیم که این مقدار انرژی جذب شده برای هر اتم با اتم دیگر متفاوت است. به زبان دیگر هر عنصری فقط به یک طول موج مشخص پاسخ می‌دهد. باریک بودن پرتو نور در این روش موجب می‌شود تا انرژی خاصی تولید شود و این روش بسیار دقیق و انتخاب پذیر باشد. هنگامی که اتم برانگیخته به حالت پایه برمی‌گردد طول موج مشخصی از خود ساطع می‌کند با اندازه‌گیری میزان جذب نمونه و رسم منحنی کالیبراسیون و قانون بیر لامبرت پی به میزان مجهول در نمونه می‌بریم. آشنایی با دستگاه این دستگاه دارای ۵ قسمت اساسی است: ۱. منبع تابش ۲. اتم ساز ۳. مونوکروماتور ۴. دتکتور ۵. ثبات منبع تابش از مهمترین خصوصیاتش توانایی تولید باریکه‌ای از تابش با توان کافی و پایدار است. منابع در این روش باید خطی باشند مثل هالو کاتد لامپ‌ها( hollow cathode lamp) .

تجهیزات آزمون:

دستگاه جذب اتمی مدل Zeenit 700P ساخت کمپانی Analitk jena آلمان

این دستگاه مجهز به کوره گرافیتی  (Graphite furnace)

سیستم هیدرید

شعله مجهز به برنر 50و100

مسئول آزمون: خانم فروغ رضوانی

 

 

 

جذب اتمی شعله (flame )

مشخصات دستگاه : 
دستگاه جذب اتمی موجود در آزمايشگاه فناوریهای پیشرفته دانشگاه هرمزگان مدلNOAA350 ساخت کمپاني  Analyticajena آلمان مي‌باشد .

 

روش طیف سنجی جذب اتمی :

اصول پایه طیف سنجی جذب اتمی در سه بخش زیر خلاصه میشود : 

اساس جذب اتمی بر روی تابش و جذب اتم های خنثی در درجه حرارتی پایین تر از طیف تابشی یعنی2000 درجه سلسیوس می باشد. برای سنجش در این روش نمونه ها باید بصورت محلول باشد. در اولین قدم آزمایش محلول حاوی عنصر بوسیله یک شعله که با هوا و استلین می سوزد در 2000 درجه سلسیوس بخار می شود. در اثر بخار شدن قسمت اعظم عناصر موجود در محلول به حالت خنثی در می آید این درست بر عکس طیف سنج تابشی است که فقط 5% عناصر بصورت یونی در می آید. بعد از بخار شدن ، اتم های خنثی شده توسط لامپ کاتدی (لامپ مخصوص برای هر عنصر) جذب می شود. در این حالت شدت اشعه تابش اولیه کمتر می شود. تفاوت شدت دو شعاع برابر با عیار عناصر موجود در محلول است .

در این حالت، تمام یا قسمتی از محلول یک نمونه به صورت مه رقیقی به داخل شعله ای که در مسیر تابش از منبع قرار دارد، افشانده می شود.

 

محلول نمونه به صورت قطره های ریز به درون شعله پاشیده و به علت گرمای زیاد شعله، حلال موجود درمحلول با سرعت زیاد تبخیر می-شود. ذرات جامد مواد حل شده که پس از تبخیر حلال باقی می مانند، ذوب شده و به مایع تبدیل می شوند، سپس به حالت گازی درآمده و در پایان به اتم تفکیک می شوند. در این منطقه است که فرایند های تحریک و جذب نیز شروع می شوند و قسمتی از تابش لامپ که از درون شعله می گذرد، توسط اتم های نمونه جذب می گردد. با وارد شدن به منطقه واکنش، اتمها به اکسید تبدیل می شوند. این اکسیدها سپس از داخل پوشش بیرونی عبور می کنند و متعاقبا از شعله دفع می شوند. هر قطره ای که به داخل شعله کشیده می شود نباید الزاما این تسلسل را طی کند. در حقیقت بسته به اندازه قطرات و سرعت عبور جریان، قسمتی از نمونه ممکن است اساسا بدون تغییر از داخل شعله عبور کند. سوخت های بکار رفته برای تولید شعله عبارتند از گاز طبیعی، پروپان، بوتان، هیدروژن و استلین که پر مصرف ترین آن استیلن می باشد. اکسنده های معمولی عبارتند از هوا، هوای غنی شده با اکسیژن، اکسیژن و نیتروس اکسید.

استاندارد عناصر موجود:

Mo –  Al – As – Ca – Cd – Co – Cr – Cu – Fe – K - Mg – Mn – Na – Ni – Pb – V - Zn - Hf

 

مسئول آزمون: خانم فروغ رضوانی

5   2
بازدید امروز: 1    بازدید کل: 9827
captcha